Urazy i uszkodzenia kręgosłupa są jednymi z najczęstszych obrażeń ciała ludzkiego i tkanek kostnych ze względu na rolę jaką pełni kręgosłup. Nie tylko podporową, ale także ochronną dla rdzenia kręgowego i centralnego systemu informacji nerwowej.
Podział urazów kręgosłupa:
- stłuczenia kręgosłupa
- skręcenia stawów kręgosłupa z uszkodzeniem aparatu więzadłowego
- zwichnięcia i podwichnięcia stawów
- złamania trzonów, łuków i wyrostków stawowych
- złamania wyrostków poprzecznych
Urazom kręgosłupa mogą towarzyszyć takie obrażenia jak: wstrząs, uszkodzenia rdzenia kręgowego, mózgu, narządów klatki piersiowej i jamy brzusznej.
Bezpośrednie urazy:
STŁUCZENIA ODCINKA SZYJNEGO KRĘGOSŁUPA ? powstają w wyniku urazu bezpośredniego i mogą powstać w różnych okolicznościach.
Objawy:
- bolesność samoistna i palpacyjna
- dodatni objaw szczytowy ? pacjent przyjmuje pozycję wyprostowaną stojąc lub leżąc. Uciskamy dłonią głowę przekazując krótkie dopchnięcia głowy w stronę tułowia, starając się to wykonać w płaszczyźnie strzałkowej. Głębszą formą badania jest opukiwanie własnej dłoni ? zrobienie poduszki z ręki i przenoszenie dopchnięć krótkimi uderzeniami
- w obrazie rentgenowskim nie ma żadnych zmian
- ograniczenie ruchomości czynnej i biernej ? pacjent czuje narastający wyraźnie ból przy próbie wykonania przez terapeutę zgięcia, czy wyprostu.
Leczenie:
- miękki kołnierz gąbkowy Schantza
- okres unieruchomienia od kilku dni do 2 tygodni
- pacjent nie może ściągać kołnierza bez zgody lekarza
SKRĘCENIA STAWÓW MIĘDZYKRĘGOWYCH – związane z chwilowym, samoistnym obróceniem odcinka szyjnego.
Objawy:
- duży obrzęk i krwiak, który może uciskać korzenie nerwowe dając bóle promieniujące do ręki, palców i klatki piersiowej ? są to tzw. objawy korzeniowe
- w obrazie rentgenowskim może być widoczne poszerzenie przestrzeni kręgowych
- unieruchomienie przez utwardzony kołnierz Schntza lub camba
CERVICALGIA ? najcięższa postać skręcenia odcinka szyjnego, które charakteryzuje się specyficznym bólem oraz sztywnością karku. Dolegliwości mogą pojawiać się nawet kilka dni po urazie.
Objawy:
- obrzęk
- krwiak, który daje ucisk na korzenie nerwowe
- mogą wystąpić objawy neurologiczne, polegające na zaburzeniu połykania, oddychania, widzenia, słuchu
- charakterystyczne ustawienie głowy w pozycji lekko pochylonej do przodu z usztywnieniem karku ? pozycja antalgiczna ? pojawia się w przypadku unikania bolesnych ruchów i objawów neurologicznych takich jak: Dorsalgia ? ucisk na korzenie, które unerwiają plecy i okolicę podłopadkową i Retikulopatia ? dolegliwości, które towarzyszą nerwom unerwiającym obręcz barkową i kończyny górne
- w obrazie radiologicznym pojawia się zwężenie szpar międzykręgowych
- poszerzona diagnostyka ? badanie MMR (rezonans magnetyczny) pozwalające ocenić która część miękkich struktur zostałą uszkodzona
PODWICHNIĘCIA STAWÓW MIĘDZYKRĘGOWYCH ? powstają z mechanizmu określonego mianem SMAGANIE BICZEM. Jest ono charakterystyczne dla wypadków lokomocyjnych, kiedy dochodzi do uderzenia np. w tył samochodu, występuje wówczas mechanizm zgięciowo ? wyprosty w odcinku szyjnym.
Objawy:
- uszkodzenie tarcz międzykręgowych
- rozerwanie więzadła podłużnego przedniego oraz pojawia się urazowa przepuklina jądra – może powstać dyskopatia w odcinku szyjnym
- w obrazie rentgenowskim mogą być widoczne niewielkie pęknięcie lub przemieszczenie niektórych elementów kostnych
- charakterystyczna nadmierna ruchomość
Leczenie:
- unieruchomienie bezwzględne w kołnierzu camba usztywniającym górny odcinek szyjny ? C1 do C2
- dolna część odcinka szyjnego unieruchomiona jest za pomocą kołnierza floryda z elementami halo
- okres unieruchomienia od 6 do 8 tygodni
